Dynamis: Herstel buiten hoofdwinkelgebieden amper zichtbaar

Snoeien in het winkelbestand voor veel gemeenten noodzakelijk

Na een roerige periode in het Nederlandse winkellandschap, is er in de huidige markt een revitalisatie zichtbaar. De aantrekkende economie en toenemende consumenten-bestedingen kunnen echter niet verhullen dat er structurele wijzigingen zijn opgetreden in de verzorgingsgebieden van de winkelsteden. De ondersteunende winkelgebieden zijn namelijk beperkt in staat om te profiteren van het herstel op de winkelmarkt. Om deze steden toekomstbestendig te maken moeten de inspanningen gericht zijn op het compacter maken van de centra.

Dit blijkt uit de vandaag verschenen rapportage Sprekende Cijfers Winkelmarkten 2018 van Dynamis.

Regionale verschillen op de winkelmarkt nemen toe

Het contrast tussen steden wordt steeds scherper, de revitalisatie van de Nederlandse winkelmarkt vindt namelijk niet in alle steden plaats. In de hoofdwinkelgebieden zoals Utrecht, Groningen en Maastricht profiteert de winkelmarkt van de sterke economische omstandigheden, de ondersteunende winkelgebieden hebben daarentegen grote moeite om vitaal en aantrekkelijk te blijven. Ondanks een lichte daling van de leegstand in de ondersteunende winkelgebieden blijven de gebieden met een regionaal verzorgingsgebied ver achter bij de koplopers.

Twee op de vijf V&D panden in ondersteunende winkelgebieden staat nog leeg

Ruim tweeënhalf jaar na het faillissement van V&D zijn de gevolgen nog steeds merkbaar in de ondersteunende winkelgebieden. Het vinden van een nieuwe gebruiker voor de voormalige V&D panden gaat in deze gebieden zeer moeizaam, van elke vijf winkels hebben er namelijk twee nog geen nieuwe gebruiker gevonden. In de hoofdwinkelgebieden worden de voormalige V&D panden juist zeer voortvarend opgevuld, in twee derde van de panden is reeds een nieuwe retailer gevestigd. In de meeste gevallen is het zelfs gelukt om het complete pand aan een gebruiker te verhuren.

Compacter centrum noodzakelijk voor een toekomstbestendige winkelstad

In de huidige ondersteunende winkelgebieden is de leegstand vaak nog verspreid door de binnenstad. Om de dynamiek in het gebied te laten toenemen, is het van belang dat er een compacter centrum wordt gerealiseerd. Hiervoor moet de leegstand eerst zo veel mogelijk op C-locaties geconcentreerd worden, zodat in deze aanloopstraten winkelpanden naar woningen of andere functies kunnen worden getransformeerd. In dit proces spelen gemeenten een coördinerende rol, door winkeliers te stimuleren zich te vestigen in het centrale winkelgebied.

Onzekerheid rondom nieuwbouwplannen verslechterd positie binnenstad

De plannen voor de realisatie van grootschalige winkelcentra zoals Factory Outlet Centers stuiten vaak op tegenstand bij lokale ondernemers, met lange besluitvormingstrajecten tot gevolg. Gedurende dit traject heeft de onzekerheid over de toekomst echter een sterke negatieve impact op de marktdynamiek. Landelijke retailers stellen namelijk het openen van een vestiging in het kernwinkelgebied uit totdat er duidelijkheid is, waardoor het gebied in een negatieve spiraal terecht kan komen. De planvorming rond nieuwe winkelontwikkelingen moet dan ook in een zo kort mogelijk tijdsbestek plaatsvinden om geen schade toe te brengen aan het bestaande winkelgebied.